(بسم الله الرحمن الرحیم)
« شیطان پرستی » (1) یک حرکت مکتبی، شبه مکتبی و یا فلسفی است که هواداران آن شیطان را یک طرح و الگوی اصلی و به وجود آمده قبل از عالم هستی می پندارند. شیطان پرستی در برخی شاخه های آن به معنای پرستش شیطان به عنوان قدرتی بسیار قوی تر و مؤثرتر از نیروهای خیر همچون خدا است. در شیطان پرستی، غیر از استفاده از شیطان به عنوان قدرت تاریکی و قدرت مطلق، از نیروها، جنیان و روح های پلید و شیطانی نیز برای پرستش و الهام استفاده می شود؛ در نهایت، « شیطان پرستی » را می توان به الهام از نیروی شر و پرستش قدرت پلیدی معنا کرد. (2)
این فرقه شاخه های گوناگونی دارد که مهم ترین آن ها عبارتند از: (3)
شیطان پرست فلسفی، خود را خدای خود می داند و خویش را ملزم می کند که به طرز فکر گروهی وفادار نباشد و در اِزای آن، گرایش های فردی داشته باشد. در نظر شیطان پرستانِ فلسفی، محور و مرکزیت عالم هستی، خود انسان است و بزرگ ترین آرزو و شرط رستگاری این نوع از شیطان پرستان، برتری و ترفیع در مقایسه با دیگران است. شیطان پرستان فلسفی عموماً به خدایی برای پرستش قائل نیستند و حیات اخروی و زندگی پس از مرگ را نفی می کنند. آنان با تکیه بر عقاید انسانی، فلسفه ی عقلانی الهی را عبث می دانند و فقط زندگی عقیم بر مبنای جهان مادی را ارزش می دانند.
مکان عبادت و پرستش شیطان توسط این گروه « معبد سِت » (9) نام دارد که « مایکل آکینو » (10) یکی از مأموران سازمان سی. آی. ای آن را اداره می کند. این گروه یک جریان سنتی نیز دارد که بیش تر در مناطق کُرد زبان عراق و ایران حضور دارند و فرقه ی « یزیدیه » نامیده می شوند. این گروه، شیطان را « طاووس مَلِک » می نامند و معتقدند که بر آدم برتری دارد و به همین دلیل تمرد ابلیس و سجده نکردن او در برابر انسان را عملی برحق می دانند. (11)
رفتار کلیسا در قرون وسطا مهم ترین عامل برای پیدایش این گروه از شیطان پرستان بود که برای مقابله با تعالیم کلیسا، آموزه های شیطانی را بنا نهادند. این نوع شیطان پرستان معمولاً متهم به اَعمالی از قبیل خوردن نوزادان، بُزکشی، قربانی کردن دختران باکره و نفرت از مسیحیان اند. این طرز فکر در کتاب « پتک جادوگران » (14) آمده است.
برخلاف شیطان پرستان جدید که براساس متون انجیل شیطانی بر عدم کودک آزاری و آزار حیوانات پافشاری می کنند، در این فرقه، وحشتناک ترین اعمال، تنها برای مقابله با دستورهای الهی انجام می شود.
شماری از آثار سینمایی و تلویزیونی، این جریان را در قالب به تصویر کشیدن اندیشه ها، مراسم، نمادها، نوع پوشش و دیگر امور مرتبط با آن، نشان می دهند. فیلم « رانندگی خشمگین » (16) مراسم گروهی از شیطان پرستان را نشان می دهد. این افراد قصد دارند با قربانی کردن نوزادی برای شیطان، حکومت شیطان بر روی زمین را پایه ریزی کنند. در این فیلم، نمادها و اندیشه های جریان شیطان پرستی دیده می شود و مهم ترین آن قدرت مند نشان دادن شیطان است.
اولین گروه از این موضوع را فیلم هایی تشکیل می دهند که عقاید خرافی درباره شیطان را با رویکرد ذکر شده در انواع شیطان پرستی، نشان می دهند. نمونه هایی در بحث مربوط به شیطان و نفی وجود خدا آمد که بیش تر آن ها در این موضوع نیز قرار می گیرند. هم چنین نمونه های دیگری نیز وجود دارد؛ از جمله در فیلم « بچه ی رزماری » (17) گروه شیطان پرستان در پی تولد و نگهداری از نوزادی هستند که فرزند شیطان محسوب می شود. این مولود در آینده ای نزدیک، جهان را به تسخیر شیطان درخواهد آورد.
ویروسی ناشناخته در فیلم « روز قیامت » (18) باعث تبدیل شدن انسان ها به موجودات آدم خوار می شود و دولت ها برای جلوگیری از شیوع این ویروس، محل وسیعی را در قرنطینه قرار می دهند و دیوارهای بلندی سرتاسر این محوطه می سازند. پس از گذشت زمان، گروهی از سربازان برای یافتن دانشمندی که احتمال می رود درمان این ویروس را یافته باشد به داخل این منطقه می روند. آنان در این مکان با دو گروه از انسان ها مواجه می شوند: گروهی انسان های سنتی و گروهی که وضع و پوششی همچون شیطان پرستان دارند و آدم می خورند. این گروه برای قربانی کردن انسان و خوردن آن مراسمی همراه با رقص و موسیقی انجام می دهند.
گروه موسیقی راک در فیلم « بدن جنیفر » برای رسیدن به شهرت قصد دارند دختری را برای شیطان قربانی کنند. آن ها برای اجرای این مراسم از آموزه های « کتاب مقدس شیطان » استفاده می کنند. این کتاب همان گونه که ذکر شد مربوط به شیطان پرستان فلسفی است. نکته ی قابل توجه در این فیلم، آن است که این گروه موسیقی با قربانی برای شیطان به شهرتی فراگیر می رسند.
در گروهی از فیلم ها نمادهای مربوط به شیطان پرستان (19) نشان داده می شود؛ به این صورت که برخی نمادها معرفی و در پی آن، فلسفه و معنای نماد در قالب داستان بیان می شود. نمادهای این جریان را می توان در فیلم هایی همچون « خانه »، (20) « منطقه ی سیزده »، (21) «موفق باشی چاک »، (22) « شرلوک هلمز »، « رمز داوینچی » (23) و مجموعه فیلم های « طالع نحس » (24) مشاهده کرد. باید توجه داشت که صرفاً وجود یک نماد در فیلم نمی تواند به معنای موجود بودن آن فیلم در گروه های شیطان پرستی باشد و در فیلم هایی که برای نمونه ذکر شد، نمادها به همان معنایی استفاده شده است که در شیطان پرستی لحاظ می شود.
بخشی از فیلم هایی که با شیطان پرستی مرتبط است، علاوه بر تبیین اندیشه های مرتبط با این جریان، از شخصیت های مطرح در این فرقه نیز استفاده می کند. به این توضیح که اشخاص مهم و صاحب جایگاه در این فرقه به عنوان عاملی اصلی در تولید فیلم قرار می گیرند. با این کار، علاوه بر تبیین نگرش شیطان پرستی و تبلیغ آن، این افراد نیز در معرض توجه مخاطبان قرار می گیرند که باعث مطرح شدن و محبوبیت آنان می شود.
از جمله « آنتون زندر لاوی » مؤسس شیطان پرستی فلسفی و کلیسای شیطان، در فیلم « باران شیطان » (25) بازی می کند و علاوه بر آن در تولید فیلم های دیگری نیز نقش داشته است. (26) « مریلین منسون » (27) خواننده ی شیطان پرستی که پست ترین کارهای ممکن را در ویدئوکلیپ هایش انجام می دهد، (28) در ده ها فیلم به عنوان خواننده، موسیقی دان، کارگردان، تهیه کننده، بازیگر و... حضور داشته است. (29) البته تمام این آثار، نشانی از شیطان پرستی ندارند؛ اما حضور او تبلیغی برای این جریان است. مهم ترین اثر در مجموعه کارهای او، بازیگری در فیلم « بزرگ راه گمشده » (30) اثر کارگردان مطرح سینما « دیوید لینچ » (31) است.
برای آخرین نمونه، از این افراد می توان « راب زامبی » (32) را نام برد. او پرکارترین شیطان پرست در عرصه ی سینما و تلویزیون است و تا به حال ده اثر را کارگردانی کرده است. از مهم ترین فیلم های او می توان فیلم « خانه ی هزار جسد » (33) و دو قسمت « هالووین » را نام برد. تمام آثار او پر از مفاهیم شیطانی و سکانش های خشونت بار و جنسی است.
قالب سینمایی که در زمینه ی فیلم های مرتبط با شیطان پرستی استفاده می شود معمولاً گونه ی ترسناک است؛ زیرا در این فیلم ها ترس از موجود ماورایی یا اتفاقی هولناک وجود دارد که معمولاً به شری از جانب شیطان بازگشت می کند. تحلیل محتوای این فیلم ها از توضیحاتی که درباره انواع و نگرش شیطان پرستان آمد روشن می شود و می توان به صورت خلاصه، فرقه ی شیطان پرستی را در « هنجارشکنی » خلاصه کرد؛ یعنی هر آن چه آموزه های دینی یا اجتماعی تأیید می کنند. این گروه به آن آموزه ها « نه » می گوید و وارونه ی آن را انجام می دهند. همین الگو در شیوه ی آرایش و پوشش آنان نیز دیده می شود و سبکی مورد استفاده قرار می گیرد که در هیچ فرهنگ دینی و عقلانی پذیرفته نیست.
پی‌نوشت‌ها:
این فرقه شاخه های گوناگونی دارد که مهم ترین آن ها عبارتند از: (3)
1. شیطان پرستی فلسفی: (4)
این نوع از شیطان پرستی بر مبنای اندیشه ی « آنتون زندر لاوی » (5) که در « کتاب مقدس شیطان » (6) و دیگر آثارش آمده، تشکیل شده است. لاوی مؤسس « کلیسای شیطان » (7) در سال 1966 م بود و تحت تأثیر نوشته های برخی فلاسفه ی غربی به تأسیس این جریان پرداخت.شیطان پرست فلسفی، خود را خدای خود می داند و خویش را ملزم می کند که به طرز فکر گروهی وفادار نباشد و در اِزای آن، گرایش های فردی داشته باشد. در نظر شیطان پرستانِ فلسفی، محور و مرکزیت عالم هستی، خود انسان است و بزرگ ترین آرزو و شرط رستگاری این نوع از شیطان پرستان، برتری و ترفیع در مقایسه با دیگران است. شیطان پرستان فلسفی عموماً به خدایی برای پرستش قائل نیستند و حیات اخروی و زندگی پس از مرگ را نفی می کنند. آنان با تکیه بر عقاید انسانی، فلسفه ی عقلانی الهی را عبث می دانند و فقط زندگی عقیم بر مبنای جهان مادی را ارزش می دانند.
2. شیطان پرستی دینی: (8)
گرایش های شیطان پرستی دینی، اغلب مشابه شیطان پرستی فلسفی است، با این تفاوت که معمولاً پیش نیازی برای خود قائل می شوند. آن پیش نیاز، این است که یک شیطان پرست دینی باید به یک یا چند الهه ی شرور و شیطانی معتقد باشد و آن ها را پرستش کند؛ اما شیطانی که در نوع فلسفی تعریف شده، تنها یک امر ذهنی محسوب می شود.مکان عبادت و پرستش شیطان توسط این گروه « معبد سِت » (9) نام دارد که « مایکل آکینو » (10) یکی از مأموران سازمان سی. آی. ای آن را اداره می کند. این گروه یک جریان سنتی نیز دارد که بیش تر در مناطق کُرد زبان عراق و ایران حضور دارند و فرقه ی « یزیدیه » نامیده می شوند. این گروه، شیطان را « طاووس مَلِک » می نامند و معتقدند که بر آدم برتری دارد و به همین دلیل تمرد ابلیس و سجده نکردن او در برابر انسان را عملی برحق می دانند. (11)
3. شیطان پرستی گوتیک: (12)
این فرقه از شیطان پرستان به دوران « تفتیش عقاید مذهبی » از طرف کلیسا مربوط می شوند. کلیسا در این دوره، وحشتناک ترین جنایت ها را علیه مردم روا می داشت و انسان های فراوانی را به جرم سحر می سوزاند. انکیزیسیون تمام کسانی را که به سحر و جادو مظنون بودند به زندان می انداخت، شکنجه می داد و در آتش می سوزاند. مأموران تفتیش عقاید در چهار گوشه ی اروپا به دنبال ساحران و جادوگران می گشتند و بر سر مردمان وحشت می پراکندند. کلیسا با این وسایل بی شرمانه می خواست مردم را بترساند و به اطاعت از قدرت خویش وادار سازد. (13)رفتار کلیسا در قرون وسطا مهم ترین عامل برای پیدایش این گروه از شیطان پرستان بود که برای مقابله با تعالیم کلیسا، آموزه های شیطانی را بنا نهادند. این نوع شیطان پرستان معمولاً متهم به اَعمالی از قبیل خوردن نوزادان، بُزکشی، قربانی کردن دختران باکره و نفرت از مسیحیان اند. این طرز فکر در کتاب « پتک جادوگران » (14) آمده است.
برخلاف شیطان پرستان جدید که براساس متون انجیل شیطانی بر عدم کودک آزاری و آزار حیوانات پافشاری می کنند، در این فرقه، وحشتناک ترین اعمال، تنها برای مقابله با دستورهای الهی انجام می شود.
4. شیطان پرستی آته ایستیک: (15)
این گروه، هیچ خدایی را قبول ندارند و منکر خدایند. عقیده دارند قدرت خدایان، همان اندازه ای است که پیروان شان قدرت دارند. این گروه به هیچ موجود ماورایی از جمله شیطان عقیده ای ندارند و همه ی امور فرامادی را نفی می کنند. نگرش این گروه مطابق اندیشه ای است که پیش از این در بحث خداناباوری آمد.شماری از آثار سینمایی و تلویزیونی، این جریان را در قالب به تصویر کشیدن اندیشه ها، مراسم، نمادها، نوع پوشش و دیگر امور مرتبط با آن، نشان می دهند. فیلم « رانندگی خشمگین » (16) مراسم گروهی از شیطان پرستان را نشان می دهد. این افراد قصد دارند با قربانی کردن نوزادی برای شیطان، حکومت شیطان بر روی زمین را پایه ریزی کنند. در این فیلم، نمادها و اندیشه های جریان شیطان پرستی دیده می شود و مهم ترین آن قدرت مند نشان دادن شیطان است.
اولین گروه از این موضوع را فیلم هایی تشکیل می دهند که عقاید خرافی درباره شیطان را با رویکرد ذکر شده در انواع شیطان پرستی، نشان می دهند. نمونه هایی در بحث مربوط به شیطان و نفی وجود خدا آمد که بیش تر آن ها در این موضوع نیز قرار می گیرند. هم چنین نمونه های دیگری نیز وجود دارد؛ از جمله در فیلم « بچه ی رزماری » (17) گروه شیطان پرستان در پی تولد و نگهداری از نوزادی هستند که فرزند شیطان محسوب می شود. این مولود در آینده ای نزدیک، جهان را به تسخیر شیطان درخواهد آورد.
ویروسی ناشناخته در فیلم « روز قیامت » (18) باعث تبدیل شدن انسان ها به موجودات آدم خوار می شود و دولت ها برای جلوگیری از شیوع این ویروس، محل وسیعی را در قرنطینه قرار می دهند و دیوارهای بلندی سرتاسر این محوطه می سازند. پس از گذشت زمان، گروهی از سربازان برای یافتن دانشمندی که احتمال می رود درمان این ویروس را یافته باشد به داخل این منطقه می روند. آنان در این مکان با دو گروه از انسان ها مواجه می شوند: گروهی انسان های سنتی و گروهی که وضع و پوششی همچون شیطان پرستان دارند و آدم می خورند. این گروه برای قربانی کردن انسان و خوردن آن مراسمی همراه با رقص و موسیقی انجام می دهند.
گروه موسیقی راک در فیلم « بدن جنیفر » برای رسیدن به شهرت قصد دارند دختری را برای شیطان قربانی کنند. آن ها برای اجرای این مراسم از آموزه های « کتاب مقدس شیطان » استفاده می کنند. این کتاب همان گونه که ذکر شد مربوط به شیطان پرستان فلسفی است. نکته ی قابل توجه در این فیلم، آن است که این گروه موسیقی با قربانی برای شیطان به شهرتی فراگیر می رسند.
در گروهی از فیلم ها نمادهای مربوط به شیطان پرستان (19) نشان داده می شود؛ به این صورت که برخی نمادها معرفی و در پی آن، فلسفه و معنای نماد در قالب داستان بیان می شود. نمادهای این جریان را می توان در فیلم هایی همچون « خانه »، (20) « منطقه ی سیزده »، (21) «موفق باشی چاک »، (22) « شرلوک هلمز »، « رمز داوینچی » (23) و مجموعه فیلم های « طالع نحس » (24) مشاهده کرد. باید توجه داشت که صرفاً وجود یک نماد در فیلم نمی تواند به معنای موجود بودن آن فیلم در گروه های شیطان پرستی باشد و در فیلم هایی که برای نمونه ذکر شد، نمادها به همان معنایی استفاده شده است که در شیطان پرستی لحاظ می شود.
بخشی از فیلم هایی که با شیطان پرستی مرتبط است، علاوه بر تبیین اندیشه های مرتبط با این جریان، از شخصیت های مطرح در این فرقه نیز استفاده می کند. به این توضیح که اشخاص مهم و صاحب جایگاه در این فرقه به عنوان عاملی اصلی در تولید فیلم قرار می گیرند. با این کار، علاوه بر تبیین نگرش شیطان پرستی و تبلیغ آن، این افراد نیز در معرض توجه مخاطبان قرار می گیرند که باعث مطرح شدن و محبوبیت آنان می شود.
از جمله « آنتون زندر لاوی » مؤسس شیطان پرستی فلسفی و کلیسای شیطان، در فیلم « باران شیطان » (25) بازی می کند و علاوه بر آن در تولید فیلم های دیگری نیز نقش داشته است. (26) « مریلین منسون » (27) خواننده ی شیطان پرستی که پست ترین کارهای ممکن را در ویدئوکلیپ هایش انجام می دهد، (28) در ده ها فیلم به عنوان خواننده، موسیقی دان، کارگردان، تهیه کننده، بازیگر و... حضور داشته است. (29) البته تمام این آثار، نشانی از شیطان پرستی ندارند؛ اما حضور او تبلیغی برای این جریان است. مهم ترین اثر در مجموعه کارهای او، بازیگری در فیلم « بزرگ راه گمشده » (30) اثر کارگردان مطرح سینما « دیوید لینچ » (31) است.
برای آخرین نمونه، از این افراد می توان « راب زامبی » (32) را نام برد. او پرکارترین شیطان پرست در عرصه ی سینما و تلویزیون است و تا به حال ده اثر را کارگردانی کرده است. از مهم ترین فیلم های او می توان فیلم « خانه ی هزار جسد » (33) و دو قسمت « هالووین » را نام برد. تمام آثار او پر از مفاهیم شیطانی و سکانش های خشونت بار و جنسی است.
قالب سینمایی که در زمینه ی فیلم های مرتبط با شیطان پرستی استفاده می شود معمولاً گونه ی ترسناک است؛ زیرا در این فیلم ها ترس از موجود ماورایی یا اتفاقی هولناک وجود دارد که معمولاً به شری از جانب شیطان بازگشت می کند. تحلیل محتوای این فیلم ها از توضیحاتی که درباره انواع و نگرش شیطان پرستان آمد روشن می شود و می توان به صورت خلاصه، فرقه ی شیطان پرستی را در « هنجارشکنی » خلاصه کرد؛ یعنی هر آن چه آموزه های دینی یا اجتماعی تأیید می کنند. این گروه به آن آموزه ها « نه » می گوید و وارونه ی آن را انجام می دهند. همین الگو در شیوه ی آرایش و پوشش آنان نیز دیده می شود و سبکی مورد استفاده قرار می گیرد که در هیچ فرهنگ دینی و عقلانی پذیرفته نیست.
پی‌نوشت‌ها:
1. Satanism
2. امین خندقی، جواد، شناخت و بررسی شیطان پرستی، ص 38.
3. همان، صص 70-123.
4. Philosophical Satanism
5. Anton Szandor LaVey
6. Bible of Satan
7. The Church of Satan
8. Religious Satanism
9. Temple of Set
10. Michael Aquino
11. مشکور، محمد جواد، فرهنگ فِرَق اسلامی، ص 472.
12. Gothic Satanism
13. کاسمینسکی و دیگران، تاریخ قرون وسطا، ص 237.
14. The Hammer of Witches
15. Atheistic Satanism
16. Drive Angry
17. Rosemary"s Baby
18. Doomsday
19. ر.ک: امین خندقی، جواد، شناخت و بررسی شیطان پرستی، صص 195-221.
20. House
21. District 13
22. Good Luck Chuck
23. The Da Vinci Code
24. The Omen
25. The Devil"s Rain
26. Anton LaVy, IMDb site.
27. Marilyn Manson
28. ر.ک: امین خندقی، جواد، شناخت و بررسی شیطان پرستی، صص 171-189.
29. Marilyn Manson, IMDb site.
30. Lost Highway
31. David Lynch
32. Rob Zombie
33. House of 1000 Corpses
