( بسم الله الرحمن الرحیم )
در این اواخر عملیات جاسوسی آمریکا از فرانسه افکار عمومی جهان را برانگیخت و سوال های زیادی را درباره نقض حریم خصوصی افراد در عرصه ارتباطات و اشکال مختلف اش اعم از طریق تلفن، ایمیل، سایت های اجتماعی و کامپیوترهای شخصی شرکت ها و افراد ایجاد کرد. روزنامه های فرانسوی عملیات جاسوسی و راه های به کار رفته توسط دولت آمریکا را افشا کردند، از جمله روش هایی که طی آنها آژانس امنیت ملی آمریکا اقدام به کارگذاری و به کارگیری برنامه های شنود در برخی از دستگاه های کامپیوتری نموده است. 
این گونه ارتباطات در آمریکا «یو اس 3136» نامیده می شوند. 
روزنامه های فرانسوی اعلام کردند: ابزارهای به کار رفته برای جاسوسی از دیپلمات های فرانسوی در آمریکا شامل برنامه های «هایلندز» برای دزدی از سیستم های کامپیوتری از طریق شنود از راه دور، «فا گراند» برای دریافت اطلاعات از صفحات الکترونیکی و «بی بی اکس» که برای انتقال بحث ها و مکالمات دیپلمات های فرانسوی ها به کار می رفت می باشند. 
روزنامه های فوق تأکید می کنند: این تکنولوژی های پیشرفته در دستگاه های اطلاعاتی کشورهای دیگر شناخته شده اند، اما آژانس امنیت ملی آمریکا دارای ابزارهای خاصی است. 
برحسب اعلام شرکت های ارتباطات جهانی اغلب نرم افزارهای تلفن ها و کامپیوترها از آمریکا از طریق توافقنامه حمایت از حریم خصوصی و رعایت شروط آن مدیریت می شود، شروطی که برای استفاده برنامه ها در تلفن همراه موافقت با آنها ضروری است. 
از جمله برنامه هایی که در دورة اخیر معروف شده است، برنامه «وایبر» است که مصری ها در ارتباطات تلفنی بین المللی آن را به کار گرفتند.برخی ها از این مسأله آگاهی ندارند که سرور خاص آن در اسرائیل قرار دارد بنابراین به کارگیری رایگان آن به دلیل سهولت استفاده اش در تلفن همراه میان مصری ها و نزدیکان شان در کشورهای عربی و خارجی رواج یافت. 

روشن است که جهان عرب بزرگ ترین بازار تولیدات آمریکایی است امری که از طریق آن می توان آن چه را که در میان مردم عرب رخ می دهد به تصویر کشید و با تمام جزئیات به آمریکا منتقل ساخت. پایگاه «العیدید» قطر مرکزی برای انتقال اطلاعات و ارتباط با پروژه اطلاعاتی «گلوبال نت ورک» است. 
این ارتباط از سال 1995 میلادی میان قطر و آمریکا برقرار است به طوری که قطر 27 ساختمان را برای نگهداری سیستم ها بنا کرد. نیروهای آمریکا در حالی آماده حمله به عراق می شدند که در بخشی از منطقه مهم ترین زیرساخت نظامی آمریکایی قرار داشت. 
پایگاه العیدید دارای طولانی ترین و با شکوه ترین سالن ها در منطقه است و تحقیقات ثابت کرده که قطر بیش از 400 میلیون دلار برای ایجاد پایگاه هایی همچون العیدید و ... در ازای حمایت نظامی آمریکا از آن در برابر کشورهای حوزه خلیج فارس هزینه کرده است. 
همچنین یکی از اسناد سری منتشر شده توسط سایت ویکی لیکس نشان داد که شرکت بین المللی متخصص در نظارت بر ارتباطات و پیام ها به نظام حکومتی بحرین جهت دستگیری فعالان و خبرنگاران کمک کرده است. 

سایت ویکی لیکس اسنادی را ارائه کرده که نشان دهنده فعالیت ده‌ها شرکتی است که به دولت ها برنامه های الکترونیکی پیشرفته را جهت جاسوسی از شهروندان و نظارت بر کاربران اینترنت از جمله در بحرین ارائه می کنند. تحقیقات ویکی لیکس نشان داده شرکت "Trovicor" به مقامات بحرینی در راستای دستگیری فعالان و روزنامه نگاران کمک کرده است.
این شرکت، خدماتی را در راستای افشای ارتباطات تلفنی، پیام های اینترنتی و ارتباطات اینترنتی مثل اسکایپ و ... ارائه می کند. اسناد حاوی اطلاعاتی از بسیاری از شرکت های غربی اند که خدمات و برنامه هایی را درباره «افشای قانونی» اطلاعات، کنترل و نظارت گسترده، نظارت بر شبکه های الکترونیکی، جاسوسی در بخش های ارتباطات و پیام های الکترونیکی و دستگاههای جاسوسی ارائه می کنند. 
در اثنای انقلاب لیبی اخباری درباره کمک شرکت اسرائیلی که «گلوبال سی اس تی» نام دارد جهت به کارگیری تعدادی از سربازان مزدور در راستای مقابله با انقلابیون لیبی منتشر شد. در عمل این شرکت قبل از انقلاب با نظام لیبی همکاری می کرد، اما ادله ای درباره این گونه همکاری در اثنای انقلاب وجود ندارد. 
"دیلما روسف"، رئیس جمهوری برزیل نیز طی سخنرانی در سازمان ملل اعلام کرد که کشورش در معرض عملیات هک و افشا توسط «شبکه جاسوسی جهانی» قرار گرفته است. او افزود: اطلاعات استراتژیک اقتصادی و تجاری هدف عملیات جاسوسی فوق بوده است و این گونه بازی با منافع سایر کشورها لطمه به اصولی تلقی می شود که بر روابط میان ملت های دوست حکمفرما است. 

سخنرانی او یک هفته پس از لغو سفر برنامه ریزی شده اش به آمریکا در پی مطرح شدن سلسله ای از ادعاها درباره میزان و حجم برنامه های جاسوسی آمریکا انجام شد. 
روسف توجیهات مطرح شده توسط آمریکا از جمله این که هدف از افشای اطلاعات محافظت از کشورها در برابر تروریسم است را رد کرد و گفت: "جناب رئیس، برزیل می داند که چگونه از خود محافظت کند". 
همچنین آژانس امنیت ملی آمریکا توانست پست الکترونیکی "فیلیپ کالدرون"، رئیس جمهوری سابق مکزیک را هک کند، اقدامی که به آژانس جهت دستیابی به گزارش به طور کلی سری ماه می 2010 کمک کرد، گزارشی که حاوی اطلاعات دیپلماتیک ، اقتصادی وارتباطات مرتبط با نظام سیاسی مکزیک و ثبات داخلی بود. 
همچنین آژانس در تابستان 2012 توانست ارتباطات میان "انریکه بینا نیتو"، کاندیدای ریاست جمهوری در آن زمان و 9 تن از معاونان نزدیک او را تحت کنترل قرار دهد. به طوری که آژانس فوق توانست به حدود 85 هزار پیام متنی خاص که مربوط به نزدیکان بینا نیتو رئیس جمهور قبلی مکزیک بود دسترسی یابد. 
در سایه این اتفاقات زیاد، تکراری و خطرناک حیرت و نگرانی جهانی در بعد افراد و دولت‌ها درباره هک شدن حریم خصوصی برانگیخته شد، زیرا این امر شامل دقیق ترین مسائل خصوصی و فردی و ورود به پایگاههای اطلاعاتی و اسرار دولت ها و همچنین ارتباطات تلفنی می شود. 
همچنین در این اواخر برخی از خبرگزاری ها از وجود دستگاه های بسیار دقیق در سیستم عامل هواپیماهای تولید شده آمریکایی مثل F16 و F15 و سایر تولیدات پیشرفته جنگی خبر داده اند، سامانه‌ای که از طریق آن می توان هواپیما را از کار انداخت و از کادرش پس از فروش به هر کشوری جاسوسی کرد. 

در این جا این سوال مطرح می شود که تکنولوژی، دوست انسان است یا دشمن او. در این اواخر جهان شاهد جهش های پی در پی در عرصه تحولات فناوری به خصوص در عرصه ارتباطات بوده است و در عمل جهان تبدیل به دهکده ای کوچک شده است اما روشن است که این فناوری در راستای آسایش انسان نیست، بلکه عامل بدبختی اوست. 
در حالی که آمریکا در عرصه ارتباطات تلفنی در کشورهایی مثل فرانسه، آلمان و سایر کشورهای دوستش اقدام به جاسوسی می کند و چه بسا این فناوری و توانایی را دارد تا این گونه عملیات ها را کشف و از آنها پیشگیری کند. نکته قابل تأکید این که آمریکا این گونه عملیات ها را به آسانی و به طور گسترده در کشورهای خاورمیانه از جمله مصر پس از انقلاب 25 ژانویه 2011 اجرا می کند. برخی معتقدند، آمریکا از مخالفان و رسانه ای ها جاسوسی می کند و هزاران مورد از مکالمات تلفنی و پیام های الکترونیکی را مورد تجسس قرار می دهد. 
سوال این است که چگونه می توان با این امر مقابله کرد آن هم در زمانی که آمریکا از اقدامات و جاسوس های فوق حمایت می کند و آن را به عنوان اقدامی عادی توجیه می کند که تمامی کشورها آن را انجام می دهند.
تا دیروز برای دسترسی به شبکه اجتماعی صهیونیستی فیس بوک می بایست حداقل به یک رایانه همراه و اینترنت نیاز بود و در کشور ما به یک نرم افزار غیرقانونی یا راهکار غیرقانونی برای دور زدن فیلترینگ نیاز بوده است و مطمئنا قشر بسیار زیادی شامل دسترسی به این امکانات نبودند و جمعیت آماری را ثابت یا بعضا به صورت کاهشی دنبال می نمود . فلذا این ابزار جاسوسی یا به قولی ماشین جاسوسی نوین غرب دچار سقوط گردیده است و این امر روند جمع آوری اطلاعات مردم دچار اختلال گردیده است .
اما امروزه برای اینکه بتوانند این محدودیت های دسترسی و نیازهای سخت افزاری گران را از چرخه ی افراد خارج نمایند ، شاکله ، ابزار و نوع دسترسی را دچار تحول نمودند .
شاید کمتر کارشناس امنیت فناوری اطلاعات و جنگ نرم بدان اذعان نکند که هر نرم افزار یا ابزاری که به رایگان در دسترس قرار می گیرد و این نرم افزار به دنبال جمع آوری اطلاعات مستقیم باشد ، در پس پرده ی آن سرویس های جاسوسی و اطلاعاتی قرار نداشته باشد .
در مباحث بسیاری وابستگی برخی از این شبکه ها به سرویس های جاسوسی اثبات گردیده اند که علاقه مندان با جستجوی بسیار کمی در اینترنت می توانند به این مستندات دسترسی پیدا نمایند .
اگر فکر می‌کنید که وایبر یک اپلیکیشن معمولی و همچون دیگر برنامه‌های این رده است، سخت در اشتباه هستید. چرا که تعداد کاربران این شرکت در نوامبر سال ۲۰۱۳ به ۱۷۵ میلیون نفر رسید. کاربران این شرکت در سپتامبر سال ۲۰۱۲ صد میلیون نفر و در دسامبر ۲۰۱۲ صد و چهل میلیون نفر بود. کاربران در روز حدود ۱۰ میلیون مکالمه با میانگین ۲ میلیارد دقیقه انجام می‌دهند و بیش از ۶ میلیارد پیامک در هر ماه به دیگر کاربران وایبر ارسال می‌کنند.
در میان این افزایش محبوبیت، رازهایی هم از آن فاش شد؛ رازهایی که گویا پرده از یک جاسوسی برمی‌دارد.
جاسوسی در لغت به معنا کسب اطلاعات سری به صورت مخفیانه است. این درحالی است که به هنگام نصب این اپلیکشین، فرمی نمایش داده می‌شود که تنها در صورت موافقت با آن می‌توانید کاربر وایبر شوید. این شرکت در فرم عضویت نوشته است: نرم افزار وایبر فایل صوتی مفصلی از مکالمه هر تماسی از همه تلفن‌ها و شبکه‌ها بدست می‌آورد تا درک بهتری از عملکرد شبکه و جزئیات آن از نظر تعداد مکالمه‌های کاربران و مکان‌های تماس و زمان مکالمه‌ها و نوع شبکه استفاده شده، داشته باشد. این شرکت این اقدام را اینگونه توجیه کرده است که به دنبال اطلاع از هر مشکل فنی و بهبود خدمات یا دلایل امنیتی عمومی است ولی این شرکت فایل مکالمه‌های ضبط شده را به مدت ۳۰ ماه نگه می دارد.
افزون بر این فرم عضویت پس از نصب وایبر بر روی گوشی خود باید شماره موبایل‌تان را تایید کنید، فرآیند تایید شماره موبایل توسط وایبر از طریق ارسال SMS به شماره شما انجام می شود و اینجاست که وایبر از سرویس های ما استفاده می‌کند!
«هدف از راه‌اندازی این نرم‌افزار رایگان سودآوری یا آگهی نیست، بلکه جاسوسی از کاربران است.»
البته شاید به واقع وایبر مقصر اصلی در این موضوع نباشد و مقصر اصلی را باید کاربرانی بدانیم که بدون خواندن فرم عضویت، بر روی گزینه "موافقم” کلیک می‌کنند!
در بررسی اجمالی شاهد هستیم که چند نکته در نرم افزارهای اینچنینی بسیار مهم قلمداد شده است و مطمئنا هدف آنها کسب و ذخیره سازی همین اطلاعات می باشد .
عکس های شخصی ، شماره تلفن همراه ، موقعیت های مکانی ، حلقه های ارتباطی دوستان ، فامیل یا رده بندی نوع ارتباط هویتی ، فیلم های شخصی ، صدا و نوع صدا ( براساس هویت شناسی مبنی بر صدا = این مسئله برای سرویس های جاسوسی بسیار حائز اهمیت است زیرا براساس پردازش های آتی می توانند مکالمات و ارتباطات صوتی شما از منابع دیگر را نیز شناسایی و طبقه بندی نمایند .)
در این نوع ابزارهای امروزی نکاتی که از بسیاری از کاربران مغفول مانده است سوای مسایل مطرح شده در فوق ، مسایل پشت پرده و نیات دیگر می باشد . کافی است انسان دارای کمی ذکاوت و حس کنجکاوی باشد تا بتواند به این سلسله اقدامات برنامه ریزی شده پی برد .
از طریق چنین نرم افزارهایی و ایجاد ارتباطات گسترده بدون حضور فیزیکی بسیاری از حدهای معنوی و ارتباطی برداشته می شود و افراد آزادانه صرف ( نوع ناهنجاری ) نسبت به بازگویی خواسته ها ، رفتارها و کنش های اجتماعی روی می آورند . این مسئله باعث ایجاد نوعی چشم و هم چشمی در جامعه ای مثل ایران می شود که مطمئنا علاوه بر افزایش میزان تجملات غیر لازم ، شاید باعث ایجاد خطاهای اجتماعی غیر قابل جبران نیز منتج گردد . فی المثل افراد در ارتباطات دو سویه امکان بحث و گفتمان بر سر مسایلی پیش بیاید که شاید در وضعیت فیزیکی و حضوری حتی از گفتن آن شرم داشته باشد و آن را جزو خطوط قرمز اجتماعی و آبرویی خود بداند اما مغفول از آنکه این مسئله در این جا به طرز بسیار ماهرانه و با تزریق تشویق مبنی بر افشای اطلاعات و دانسته های شخصی به چنین مسایلی دامن زده شود.
امید است مسئولان امر در خصوص این نوع نرم افزارها دقت بیشتری نمایند و علاوه بر کنترل و مدیریت تبلیغاتی آزادسازی فیس بوک ، به خطرات غیر قابل بازگشت چنین نرم افزارهایی برای بنیان اجتماعی جامعه توجه داشته باشند و ضمن جلوگیری از اشاعه چنین نرم افزارهایی ، از نرم افزارهای بومی کنونی حمایت نموده و در صدد توسعه و اشاعه نرم افرازهای بومی مبتنی بر معیارهای ایرانی اسلامی اقدام نمایند.

  • کاری از واحد افشاگری تیم مقاومت تاریک
  • منابع استفاده شده: مشرق نیوز و باشگاه خبرنگاران